De mens evolueerde uit een dier dat als twee druppels water leek op de chimpansee. De chimpansee is sindsdien min of meer zichzelf gebleven, maar wij niet. Wij verloren onze vacht, gingen rechtop lopen, werden monogaam, gingen praten en kregen grote hersenen. We lijken nauwelijks meer op de aap die we ooit waren. Sinds Darwin zijn er inmiddels ruim 150 jaar verstreken en al die tijd hebben tal van wetenschappers uit de gehele wereld getracht het verhaal van onze evolutie te reconstrueren. Dat heeft een schat aan belangwekkende feiten opgeleverd op de meest uiteenlopende terreinen. Toch heeft al die kennis ons nog niet veel wijzer gemaakt. Losse weetjes vertellen nu eenmaal geen verhaal, daar is meer voor nodig. Om dat te kunnen doen moeten al die feiten betekenisvol met elkaar worden verbonden. Pas dan kan onze evolutie begrijpelijk worden gereconstrueerd. Dit boek vertelt dat indrukwekkende verhaal van ons allemaal in heldere, pakkende taal en doet dat net zo wetenschappelijk verantwoord als de feiten zelf. De grote betekenis daarvan is dat het ons kan vertellen wie we zijn als we daarvoor openstaan. In onze tijd is dat belangrijker dan ooit, want de mensheid wordt momenteel geplaatst voor uitdagingen en problemen die groter en complexer zijn dan onze voorouders ooit hadden kunnen dromen. Als we daaraan het hoofd willen bieden is het van groot belang inzicht te hebben in de precieze aard van onze wortels en onze diepste drijfveren. Want wat geldt voor ieder mens persoonlijk, geldt vermoedelijk ook voor de mensheid als geheel. Je weet pas wie je bent als je je historie kent.

Staatsbosbeheer is in 1899 opgericht om stuivend zand, zowel aan de kust als in het binnenland, vast te leggen. Tegelijkertijd moest Nederland meer eigen hout gaan produceren. Het hoorde in het begin dus niet tot de taken, maar al vrij snel spaarde Staatsbosbeheer uitzonderlijke stukken natuur. Natuurbescherming en houtproductie behoren nu tot het bekende werk van Staatsbosbeheer. Maar wat is er sindsdien veel bijgekomen! Voor de meer dan 250.000 hectare die Staatsbosbeheer bezit, geldt: het gaat om het geheel. Dat wil zeggen dat niet alleen natuur, maar ook cultuur belangrijk is. Er bevinden zich alleen al meer dan 800 monumenten op de Staatsbosbeheerterreinen. En wie weet dat de landschapsarchitecten van Staatsbosbeheer aan een groot deel van naoorlogs Nederland werkten? Kunsthistoricus Marcel van Ool duikt in de 120-jarige geschiedenis, neemt de lezer mee op een reis door de tijd én hij schetst een beeld van de toekomst

Dit unieke handboek geeft een compleet overzicht van plagen in Europese grasvelden, waarbij niet alleen de insecten worden behandeld, maar ook andere organismen die in grasvelden een rol spelen. Het `Handboek grasveldinsecten is geïllustreerd met verhelderende tekeningen en meer dan tachtig kleurenfotos. In de bijlagen is o.a. een begrippenlijst opgenomen en wordt ingegaan op achterliggend onderzoek. Het boek bevat tevens determinatietabellen naar de verschillende schadebeelden en de bijbehorende plagen. Daarnaast worden in een aantal hoofdstukken bemonsteringmethodes, chemische en biologische bestrijding en de ecologie van grasveldinsecten behandeld. Hoewel er onderzoek is gedaan aan grasveldinsecten, zijn de resultaten nooit samengevat en voor een groot publiek toegankelijk gemaakt. Het boek heeft een wetenschappelijke grondslag, maar is toegankelijk gemaakt voor de praktische gebruikers ervan.

Dit boek geeft het eerste brede overzicht van agrarisch natuurbeheer in Nederland. Naast de actuele stand van zaken schetst het boek perspectieven voor de toekomst die inpasbaar zijn in de bedrijfsvoering. Het bestaat uit drie delen. Het eerste deel gaat in op de ontwikkeling van het natuur- en landbouwbeleid en van de organisaties die zich voor agrarisch natuurbeheer inzetten. Het tweede deel geeft een overzicht van de ecologische aspecten, waarbij naast weidevogels, akkervogels en ganzen, ook sloten, opgaande begroeiing, erven en gebouwen aan bod komen. Ook worden de functies van biodiversiteit voor de landbouw belicht. Het laatste deel van het boek behandelt de inpasbaarheid in de bedrijfsvoering en de betekenis voor verbreding van de landbouw. Het afsluitende hoofdstuk schetst de perspectieven voor natuur in het boerenland. Hierbij worden relaties gelegd met het landelijke, provinciale en Europese beleid. Aan dit boek hebben ruim 40 auteurs meegewerkt, die tezamen een breed spectrum aan disciplines bestrijken. Het is bedoeld voor allen die met agrarisch natuurbeheer te maken hebben of daarin geïnteresseerd zijn, zoals agrarische natuurverenigingen en collectieven, natuur- en landschapsbeheerders, boeren en landbouwvoorlichters, waterschappen, onderwijs- en onderzoeksinstellingen, recreanten en beleidsmakers.Dit is het eerste boek dat een breed overzicht van agrarisch natuurbeheer in Nederland geeft. Naast de actuele stand van zaken schetst het boek perspectieven voor de toekomst die inpasbaar zijn in de bedrijfsvoering. Het eerste deel gaat in op de ontwikkeling van het natuur- en landbouwbeleid en van de organisaties die zich voor agrarisch natuurbeheer inzetten. Het tweede deel geeft een overzicht van de ecologische aspecten, waarbij naast weidevogels, akkervogels en ganzen, ook sloten, opgaande begroeiing, erven en gebouwen aan bod komen. Ook worden de functies van biodiversiteit voor de landbouw belicht. Het derde deel behandelt de inpasbaarheid in de bedrijfsvoering en de betekenis voor verbreding van de landbouw. Het afsluitende hoofdstuk schetst de perspectieven voor natuur in het boerenland. Aan dit boek hebben ruim 40 auteurs meegewerkt, die tezamen een breed spectrum aan disciplines bestrijken. Het is bedoeld voor een ieder die met agrarisch natuurbeheer te maken heeft of daarin geïnteresseerd is.

Natuur- en milieueducatie kent een lange traditie. In dit boek brengen vier auteurs die traditie in beeld. Ze verhalen over verleden, heden en toekomst, en reflecteren op bestuur en beleid, inhoud en organisatie. Natuur- en milieueducatie veranderde maar is deels hetzelfde gebleven. Vroeger leerde je op school buiten spelen, rollen door het gras, kleine beestjes vangen, schooltuintjes harken, honing proeven, slootje springen, les krijgen van de schoolbioloog. Natuur hoorde erbij, natuur- en milieueducatie hoorde erbij. Toen en nu. Vandaag de dag is de schoolbioloog een duurzame duizendpoot. Een professional die op allerlei manieren jong en oud naar buiten brengt. Een betrokken persoon die je meer bijbrengt over natuur en milieu en helpt om een duurzame levensstijl te ontwikkelen. Iemand van wie je buiten veel leert én met wie je buiten veel plezier beleeft. Veertien ervaringsdeskundigen vertellen in dit boek over hun eigen werk. Hun verhalen schetsen een sterk verbrede beroepspraktijk. Ze dagen uit om kritisch naar het eigen werk en de eigen organisatie te kijken. De auteurs hopen met dit boek de tongen los te maken. Ze willen inspireren en intrigeren, waarbij betrokkenheid de basis vormt. 'Van schoolbioloog tot duurzame duizendpoot' draagt bouwstenen aan voor een vitale organisatie van natuur- en milieueducatie. Het boek is bedoeld voor professionals, adviseurs, bestuurders en betrokken burgers. "Er wordt regelmatig geschreven over NME-projecten, of over didaktiek van de NME, maar een boek over de ontwikkeling van het gehele werkveld en de wijze waarop het werkveld zich verhoudt tot het in opkomst zijnde 'leren voor duurzaamheid' was er nog niet. Dit boek geeft een diep inzicht in de grondslagen van NME en duurzaamheidseducatie zoals die de laatste decennia zijn ontwikkeld en nog steeds evolueren. Iedereen die beroepsmatig of vrijwillig met natuur-, milieu- en duurzaamheids-educatie bezig is kan baat hebben bij het lezen van dit belangrijke boek. Maar ook opdrachtgevers en bestuurders zouden het boek kunnen gebruiken om vanuit een heldere visie sturing te geven aan NME en leren voor duurzaamheid." Prof. Dr Ir Arjen Wals, Hoogleraar Transformatief Leren voor Sociaal-ecologische Duurzaamheid/Unesco Chair, Wageningen Universiteit

In De kool, de geit en het Nederlandse mestbeleid legt Leo Lamers op toegankelijke wijze uit waarom het mestprobleem al meer dan 25 jaar hoog op de Nederlandse beleidsagenda staat. Al die tijd is er geen oplossing gekomen en nog steeds worden normen voor waterkwaliteit overschreden. Lamers zet uiteen welke problemen voortkomen uit de grote veestapel en hoe politiek en landbouworganisaties telkens weer achter de illusie van mestverwerking aan blijven lopen. Ondertussen verdwijnt een kwart van het mestoverschot uit de administratie en in het milieu. Het boek geeft inzicht in de omvang van een serieus maatschappelijk probleem en de mechanismes die ten grondslag liggen aan falend beleid.

Ruimtelijke planvormers zoeken naar oplossingen voor ruimtelijke vraagstukken. Vaak ligt de nadruk op de oplossing, maar er is geen oplossing zonder dat er gedegen onderzoek aan vooraf gaat. In dit boek geven experts een uitgebreid overzicht van beschikbare onderzoeksmethoden in de verschillende fasen van de ruimtelijke planvorming, met talloze voorbeelden uit de praktijk. Het zijn methoden om de stedelijke en landschappelijke ruimte te analyseren, aan de hand van historie, ruimtelijke samenhang, kwaliteit, gebruik of beleving. Ook komen methoden voor visievorming aan bod, zoals referentie- en scenariostudies. Nooit eerder was een boek zo volledig in de beschrijving van onderzoeksmethoden in de ruimtelijke planvorming. Een must have voor ruimtelijke planners, docenten en studenten.

In de zomer van 2013 werd in de Europese Unie tussen Commissie, Raad en Parlement overeenstemming bereikt over het Meerjarig Financieel Kader, het gemeenschappelijk landbouw- en plattelandsbeleid en het structuur- en cohesiebeleid voor de periode 2014-2020. Dit boek geeft daarvan de meest actuele stand van zaken. Daarnaast is ook het EU-beleid voor voedsel, milieu, natuur, gezondheid van plant en dier, en dierenwelzijn volop in beweging. Tenslotte zijn er in de Europese en internationale samenleving ontwikkelingen gaande die van grote invloed zijn op het EU-beleid voor landbouw, voedsel en groen. Wat zijn daarin de hoofdelementen en hoe hangen deze samen? Wat zijn de overwegingen achter de beleidsmaatregelen en wat de gevolgen? Dit boek behandelt al deze aspecten, met bijzondere aandacht voor de uitwerking en toepassing van het EU-beleid in Nederland en Vlaanderen. Begonnen in de jaren vijftig met 6 lidstaten, telt de Europese Unie met de toetreding van Kroatië 28 lidstaten per 1 juli 2013. Mijlpalen in de integratie zijn, naast de vele toetredingen, de vorming van de interne markt, de introductie van de euro, de regelgeving voor bescherming van natuur en milieu, de algemene levensmiddelenverordening en in 2009 het van kracht worden van het Verdrag van Lissabon. Al deze ontwikkelingen hebben grote invloed, niet alleen op de besluitvorming in Brussel of in de nationale hoofdsteden, maar ook rechtstreeks op de Europese burger. Binnen landbouw, voedsel en groen is de aandacht steeds meer verschoven van het markt- en prijsbeleid naar inkomensbeleid, voedselveiligheid en ecologische duurzaamheid. Daarnaast is er door de veranderende verhoudingen op internationale markten, waaronder de hoge en sterk fluctuerende prijzen op wereldmarkten, veel meer aandacht dan in het verleden voor de externe aspecten van het EU-beleid, en de relatie tussen dit beleid en de wereldvoedselvoorziening. Al deze elementen en verbanden zijn door een groep deskundigen vanuit wetenschap, overheid en bedrijfsleven toegankelijk gemaakt voor een brede kring van belangstellenden. Het boek is bestemd voor studenten in het wetenschappelijk en beroepsonderwijs, maar ook voor medewerkers bij overheid, bedrijfsleven en organisaties die te maken hebben met landbouw, voedsel en groen op Europees niveau.Het Europese beleid voor landbouw, voedsel, milieu, natuur en platteland is volop in beweging. Wat zijn de hoofdelementen en hoe hangen die met elkaar samen? Wat zijn de overwegingen achter de beleidsmaatregelen en wat zijn de gevolgen? Dit geheel herziene en uitgebreide boek behandelt zowel de politiek als de praktijk, waarbij de nadruk ligt op Nederland en Vlaanderen. Begonnen met de Zes, telt de EU nu 27 lidstaten. Mijlpalen in de integratie zijn de vorming van de interne markt, de introductie van de euro, de richtlijnen voor de bescherming van milieu en natuur, de algemene levensmiddelenverordening (General Food Law) en de discussie over het Verdrag van Lissabon. Naast interne doelstellingen zijn WTO-onderhandelingen en budgettaire grenzen drijvende krachten achter beleidswijzigingen. Binnen het veld van landbouw, voedsel en groen is de aandacht steeds meer verschoven van het markt- en prijsbeleid naar inkomensbeleid, voedselveiligheid en ecologische duurzaamheid. Op de Europese agenda staan een verdere aanpassing van het Gemeenschappelijk landbouwbeleid, de Europese begroting na 2013 en de verschuivende verhouding tussen 'publiek' en 'privaat'. Recentelijk is het Europese beleid extra op de kaart gezet door de hoge prijzen op de agrarische wereldmarkten, de energieschaarste, de bevordering van biobrandstoffen en, in samenhang daarmee, de voedselvoorziening in de wereld. Deze materie is door een groep deskundigen vanuit wetenschap, overheid en bedrijfsleven toegankelijk gemaakt voor een brede kring belangstellenden. Het boek is bestemd voor studenten in het wetenschappelijk- en beroepsonderwijs maar ook voor medewerkers bij overheid, bedrijfsleven en organisaties die te maken hebben met landbouw, voedsel en groen op Europees niveau.

De meeste biologen, menswetenschappers en filosofen hebben geen moeite met de evolutietheorie. Maar is het echt duidelijk wat de evolutietheorie nu eigenlijk betekent voor onze levensbeschouwing? Daar lopen de interpretaties nogal uiteen. De één probeert evolutie te combineren met God en vooruitgang, de ander denkt dat ze een einde maakt aan de vrije wil en het zoeken naar zin... In feite werpt de evolutietheorie soms een verrassend nieuw licht op oude vragen. Er sneuvelen nogal wat gekoesterde ideeën, maar tegelijkertijd worden er veel vragen beantwoord die filosofen eeuwenlang soms tot onzin en soms tot waanzin dreven... Zoals de vraag naar de zin...Pouwel Slurink promoveerde in 2002 met Why some apes became humans. Hij geeft colleges over wetenschapsfilosofie, evolutionaire kenleer, philosophy of mind, wijsgerige antropologie, sociale en politieke filosofie, ethiek, hedendaagse filosofie, en evolutionaire psychologie aan HOVO's, het Instituut voor Filosofie, de ISVW, de universiteit Leiden, de Rijksuniversiteit Groningen en de Radboud Universiteit.----------'Eigenlijk draait het evolutiedebat om de vraag: waarom zijn wij er eigenlijk? Waarom ontstonden er wezens zoals wij, met grote hoofden, naakt of aangekleed, kunstig voortwankelend op slechts twee achterpoten, pratend, apparaten makend, soms onwijs slim, zelden wijs? Nog vreemder, waarom hebben ze dit stukje sterrengruis gevuld, nijver werkend, jagend, rovend, strijdend, beminnend, kinderen krijgend, vernietigend, denkend? En waarom lijken ze veel meer te doen dan overleven, waarom doen ze ook aan inleven? Waarom denken ze dat hun wil vrij is? Waarom zoeken ze zelfs naar de zin van dit alles en verzinnen ze goden? En hoe lukt het ze de ogen te sluiten voor hun precaire situatie op een stukje rondtollend sterrenstof?'

Dolfijnen noemen elkaar bij hun naam. Bijen hebben dansjes waarin ze symbolisch informatie doorgeven. Prairiehonden waarschuwen elkaar voor mensen en beschrijven daarbij hun formaat en snelheid, de kleur van hun kleding, objecten die ze bij zich hebben en haarkleur. Deze dieren zijn geen uitzondering. Overal in het dierenrijk worden talen gesproken. Penseelaapjes kennen bijvoorbeeld taalonderwijs: ze leren hun kinderen elkaar te laten uitpraten. In Dierentalen bespreekt Eva Meijer recent wetenschappelijk onderzoek naar dierentalen. Steeds weer blijkt dat dieren veel complexer met elkaar communiceren dan we dachten. Dit onderzoek roept filosofische vragen op. Is de taal van mensen speciaal of zijn alle talen op hun eigen manier speciaal? Wat is taal eigenlijk? Moeten we dieren anders benaderen nu ze talig blijken te zijn? Als je Dierentalen gelezen hebt, kun je misschien nog niet met alle dieren praten, maar je zult anders naar dieren kijken, ook naar de huisdieren die je dacht zo goed tekennen.

MAARTEN 'T HART: Een uitmuntende inleiding in de evolutietheorie: voor vakgenoten en leken schitterend samengevat! ANDRÉ KLUKHUHN: In onze tijd van voortgaande specialisatie en versnippering van de wetenschappen is Bos’ universele kijk op de wereld en zijn brede greep op het geheel een verademing. WAT IS EVOLUTIE PRECIES? Daarover bestaan veel misverstanden, vooral bij niet-biologen. Wie het fenomeen beter probeert te begrijpen, ontdekt dat achter evolutie een proces schuilgaat van voordurende verandering. Dit voltrekt zich in drie stadia: het ontstaan van het fysische milieu, zoals de vorming van gesteenten, de biologische evolutie met haar explosie aan levensvormen, en tenslotte wat men kan noemen culturele evolutie: de veranderingsprocessen die zich voordoen in onze samenleving. Het proces van voortgaande evolutie maakt onze werkelijkheid verbazingwekkend dynamisch en complex. Toch verlopen al die veranderingen niet chaotisch. Achter de evolutie schuilt namelijk een beperkt aantal verrassend eenvoudige mechanismen die continu alle mogelijkheden aftasten en beschikbare 'niches' vullen. Zo levert evolutie zeer ingewikkelde en functionele organismen op zonder op een doel gericht te zijn. We hoeven daarom niet aan te nemen dat onze werkelijkheid eerst door iets of iemand bedacht moet zijn, als 'Intelligent Design' of door een of andere schepper. BESTAAN ER STRATEGIEËN WAARMEE WE ONS DESASTREUZE GEDRAG IN DE NATUUR KUNNEN KEREN? Vanuit zijn grondige analyse van de evolutie probeert de auteur, plantenviroloog Lute Bos, om grip te krijgen op de problemen waarvoor de mens zich als gevolg van zijn genetische aanleg in de evolutie gesteld ziet. In het zoeken naar oplossingen komen we grote obstakels tegen, zoals enorme complexiteit, onjuiste beeldvorming en menselijke onwil. Bos benadrukt de noodzaak van verzet tegen de op hol geslagen evolutie en probeert om op basis van de effectieve strategie van geïntegreerde bestrijding van gewasbelagers in de landbouw tot een algemene strategie te komen om het tij de keren. ZIJN ER PARALLELLEN MET INZICHTEN UIT DE LITERATUUR EN GODSDIENSTIGE VERHAALTRADITIES? De enorme veranderlijkheid om ons heen zorgt voor onzekerheid en twijfel aan oude waarheden, vooral bij christenen en ook bij de 'nieuwe Nederlanders' in ons land, zoals moslims. Over de oorspong van het leven heeft de mens zich van alles in zijn hoofd gehaald. Bos verzet zich tegen misvattingen over evolutie en natuur in christelijke kringen en New Age. De veelgehoorde opvatting dat wetenschap en geloof elkaar niet overlappen en dus ook niet in botsing komen, is veel te gemakkelijk. Bos’ levensopvatting is holistisch van aard, maar wars van pseudo-wetenschap. Niettemin herkent hij in literatuur en bijbelse verhalen parallellen met datgene waar we nu als extreem roofzuchtige diersoort in de evolutie tegenaan lopen. Zo legt hij verbanden tussen de geconditioneerde slechtheid van mensen en de wijze waarop in bijbelse verhalen en in de literatuur de 'zonde' en de 'condition humaine' wordt beschreven; en met de oproep tot omkering en doorbreking van de natuurlijke orde, zoals die in bijbelse verhalen voorkomt. Oude geloofsinhouden en teksttradities blijken sociale inzichten te bevatten, die bevestigen wat we nu op basis van wetenschappelijke feiten en kennis van de evolutie zeker weten. Dr. Lute Bos (1928-2010) was werkzaam als plantenziektekundige aan de Universiteit Wageningen. Zijn boek over evolutie is de synthese en filosofische eindbalans van een speurtocht naar de verhouding tussen 'mind and matter' en naar het verschijnsel verandering, dat de Griekse filosoof Heraclitus ooit omschreef als PANTA RHEI: alles stroomt en niets is blijvend.

The story of what young scientists learned about a million-year-old single cell soil bacterium and how to use that knowledge to genetically modify a variety of plants to make them safer and healthier.'Using Nature's Shuttle' is a suspenseful, by turns comic or tragic, but always lively account of how young, idealistic scientists - often the first of their families to go to a university - engaged in basic research that led them to make history in the new fields of plant microbiology and molecular biology. The book passes on the true story of what young scientists in a public Belgian university learned about a million-year-old single cell soil bacterium. This bacterium was able to genetically modify certain plants to produce food that only that bacterium strain could eat. These scientists and their colleagues and rivals figured out how to use that knowledge to genetically modify a variety of plants to make them safer and healthier for man, beast, and the environment. Their genetic modifications made plants cheaper and easier for farmers to grow as well as capable of improving the health and welfare of people in the Third World. The author, Judith M. Heimann, a former diplomat and writer of three published non-fiction books and contributor to two TV documentaries based on them, tells this multi-sided story chiefly through the information she gathered by conducting intensive interviews of each of more than two dozen of the scientists involved. She sees this book as presenting the actual science, as opposed to the current rash of anti-science on this subject, and as encouraging a new generation of young people to opt for careers in STEM (Science Technology Engineering Mathematics subjects).